Ayahuasca (on)zin

“Mijn realiteit is dat Ayahuasca ongekend veel heling kan brengen en dat dit soort natuurlijke, helende middelen door de wet verboden worden is in mijn ogen te gek voor woorden!”

Laatst heb ik eindelijk de aflevering van het televisieprogramma Rambam over Ayahuasca kunnen bekijken. Ik had al gehoord dat het een behoorlijk uit z’n verband gerukt beeld over het gebruik van dit plantmiddel schetst, maar vond het desalniettemin schokkend om te zien wat er nu zoal de wereld in gezonden wordt en op wat voor sensatiebeluste manier. Ik informeer me (mede om deze reden!) tegenwoordig nauwelijks nog via televisie en kranten, maar schijnbaar besteedt het ene na het andere amusementsprogramma en glossy tijdschrift momenteel aandacht aan ayahuasca. Logisch, want er is een enorme opmars in de populariteit van dit medicijn (medicijn ja!) en het wordt steeds makkelijker om bij Jan en Alleman een ayahuasca ceremonie te doen. Maar doordat het in de media grotendeels draait om amusementswaarde en kijk-/verkoopcijfers, is de informatiewaarde van dit soort programma’s en artikelen over de werkelijke werking (en risico’s) van dit medicijn jammer genoeg vaak nihil. Dit soort journalistiek geeft het middel bovendien een slechte reputatie.

Ik wil mijn zienswijze er graag tegenover zetten en ook een ander geluid over plantmedicijnen als ayahuasca naar buiten brengen. Want mijn realiteit is dat het ongekend veel heling kan brengen en dat dit soort natuurlijke, helende middelen door de wet verboden worden is in mijn ogen te gek voor woorden!

De programmamakers van Rambam hebben best een punt, er zit een kern van waarheid in wat ze aan de kaak stellen. Ze zoomen in op de risico’s van het gebruik van ayahuasca – die er absoluut ook zijn – en laten zien hoe makkelijk daar door sommige aanbieders over gedaan wordt (of zelfs aan voorbij gegaan wordt!). Maar wat ze dan uiteindelijk communiceren in hun uitzending, en met name ook hoe, slaat de plank helaas volledig mis. De informatie die gegeven wordt over ayahuasca is verre van volledig, wordt uit z’n verband gerukt en gestoeld op beelden en quotes die grotendeels uit de context gehaald zijn om hun eigen sensatiebeluste item aan te dikken. In mijn ogen gaat deze aflevering vooral over hoe willekeurig de wet in elkaar zit en hoe de overheid omgaat met de handhaving daarvan.

De denkwijze die in het programma gevolgd lijkt te worden is: “Ayahuasca is een drug WANT het staat op lijst 1 van de Opiumwet” (dat ze die conclusie trekken is niet zo vreemd, maar hier ben ik het al niet mee eens). Vervolgens zeggen ze: “Maar het wordt veelal aangeboden als therapie en niet als partydrug die je gewoon kunt nemen als je daar zin in hebt!”. Een partydrug…?! Ik kan je vertellen dat het medicijn ayahuasca bepaald geen partydrug is – wat de wet er ook van maakt. Ja, het is een bewustzijnverruimend middel (dat is waarom het over één kam geschoren wordt met andere bewustzijnverruimende middelen), maar de mensen die ayahuasca gedronken hebben zullen het met me eens zijn dat je dit niet stiekem in een hoekje van je favoriete discotheek neemt om daarna lekker uit je dak te gaan op een openbaar feest! Ayahuasca (wat zo smerig is dat je het na de eerste keer nauwelijks meer naar binnen krijgt, en waardoor je uren kan liggen overgeven) neem je zeer bewust en onder goede begeleiding. Het helpt ook niet echt om de boel de boel te laten en de realiteit te ontvluchten, waar veel drugs voor gebruikt worden. Het drukt je juist met je neus op de feiten en laat je in eerste instantie vaak zien waar het mis is in je leven. En vaak ook wat je te doen hebt om het op te lossen. Of het werkelijk onder de noemer ‘therapie’ aangeboden wordt zoals de programmamakers stellen weet ik niet, maar er wordt wel regelmatig gezegd dat het beter helpt dan x-therapiesessies. Er zijn vele succesverhalen van mensen die grote issues opgelost hebben met behulp van ayahuasca!

Ayahuasca is geen drug maar een plantaardig medicijn. Maar… desalniettemin wordt de werkzame stof DMT die in ayahuasca zit geclassificeerd als illegale drug op lijst 1 van de opiumwet. Daarmee valt het officieel onder dezelfde wet als harddrugs. Dit heeft mijns inziens te maken met onwetendheid. DMT is een stof  die van nature voorkomt vele planten en dieren op aarde, inclusief mensen! Natuurlijk is het niet zo dat je door het maken van een kopje kruidenthee voor je vriend kunt worden belast met het ‘leveren van een DMT-bevattende substantie’ of dat je als een zwangere vrouw die van het ene naar het andere land reist, het gevaar loopt te worden aangehouden wegens trafficking, omdat de hersenen van je ongeboren baby hoge doseringen DMT bevatten. Het verbieden van DMT valt dus onmogelijk te handhaven en het werken met ayahuasca wordt min of meer gedoogd.

Als de makers van Rambam naar de politie stappen om hierover verhaal te halen krijgen ze te horen dat het geen prioriteit heeft om zich ermee bezig te houden. Het middel staat in Nederland ‘voor de zekerheid’ in de wet, om eventuele excessen in de toekomst aan te kunnen aanpakken. Dit is één van de dingen waar Rambam lekker op los ging in hun uitzending: “Ja, het is verboden. Maar nee, we doen er niks aan”. Zij besloten voor hun uitzending een experiment te doen door een bedrijf op te richten met als fake beoogd doel ayahuasca ceremonies te willen geven. Tijdens de inschrijving bij de Kamer van Koophandel benoemden ze expliciet dat ze met DMT zouden gaan werken en daar werd geen enkel probleem in gezien. Toen ze een stapje verder gingen en een bedrijf probeerden op te richten om therapeutisch te gaan werken met cocaïne, werd er wel gezegd dat dat niet kon, met als reden dat handel in cocaine verboden is. Maar voor de wet is DMT toch ook verboden, stelden zij. Voor Rambam leek het een principe kwestie te worden, waar een groot deel van de uitzending over ging. In plaats van zich verder in het medicijn te verdiepen deden ze er alles aan om te bewerkstelligen dat er aan de rem getrokken zou gaan worden mbt ayahuasca. In de praktijk worden de verschillende middelen gelukkig niet over een kam geschoren (en terecht!).

In Peru, waar dit medicijn onder andere vandaan komt en al vele eeuwen voor religieuze en genezende doeleinden gebruikt wordt, is het gebruik van ayahuasca daarentegen tot nationaal cultureel erfgoed verklaard. Ayahuasca staat daar bekend als een ‘leermeester plant’ wat niet alleen – in combinatie met andere plantmedicijnen – fysieke problemen op kan lossen, maar bovendien het bewustzijn verhoogt en helpt door illusies heen te leren kijken door ons onze ware kracht en potentieel te laten zien. En precies díe kwaliteiten van het medicijn maken het ook zo interessant voor mensen hier in de Westerse wereld. Met name mensen die veel problematiek in hun leven ervaren kunnen baat hebben bij de inzichten die het drinken van ayahuasca kan verschaffen. Maar ayahuasca maakt ook vastzittende emoties los en laat soms meedogenloos haar licht schijnen op al je contra-productieve patronen en belemmerende overtuigingen. Die moet je wel onder ogen willen zien en aankunnen.

“Je ogen worden geopend, ook al ben je er misschien niet klaar voor. Als de nieuwe manier om naar de wereld te kijken helder wordt, is er geen weg meer terug naar het oude perspectief.”

Het Trimbos instituut benadrukt dan ook dat goede begeleiding enorm belangrijk is, om een negatieve ervaring te voorkomen. “Een trip kan een zeer grote impact op iemand hebben (…) en vaak zijn mensen die ayahuasca drinken niet vertrouwd met tripmiddelen. Ze weten niet goed hoe ze moeten omgaan met de ervaring, emoties en hallucinaties. Het is van belang dat er iemand is die hen begeleid om te voorkomen dat de deelnemers slechter uit de trip komen.”

Het heftige proces wat deze medicijnen op gang brengen (en het dieet wat er bij hoort) is dus niet voor iedereen op elk moment geschikt, haalbaar dan wel aan te raden. Sterke psychedelische ervaringenen intense visuele beelden die voor de één spiritueel-verdiepend zijn, zijn voor de ander ronduit beangstigend en verwarrend. Mensen die zich al niet zo goed voelen en die niet de kracht hebben om de opgedane inzichten toe te passen en hun zaken in het dagelijks leven daadwerkelijk aan te pakken, kunnen gemakkelijk verder weg zakken in de ellende waar ze nou juist uit probeerden te komen.

Zo is bijvoorbeeld psychosegevoeligheid een sterkte contra-indicatie, doordat het ‘reizen’ met deze planten de informatiekanalen nog verder open kunnen zetten. Verder kan ayahusasca gevaarlijke interacties hebben met verschillende geneesmiddelen, in het bijzonder farmaceutische medicijnen die worden gebruikt voor de behandeling van hartklachten, depressies en psychiatrische aandoeningen – met name antidepressiva en SSRI’s (selectieve serotonineheropnameremmers).Het is onvoldoende om daar simpelweg twee weken van te voren mee te stoppen en het afbouwen van dit soort medicatie moet onder goede begeleiding gebeuren. Aan de andere kant is het wel degelijk mogelijk om psychische aandoeningen waar dit soort medicatie voor geslikt wordt met plantmedicijnen als ayahuasca te genezen en het komt absoluut voor dat mensen na een of meerdere sessies helemaal geen medicijnen meer nodig hebben! Maar er zijn geen garanties en er moet uiterst voorzichtig mee omgegaan worden.Het is dus absoluut noodzakelijk dat er van te voren goed gescreend wordt of het middel voor iemand OK is.

Tijdens de uitzending van deze aflevering van Rambam op 25 januari 2018, zat ik zelf in de jungle van Peru. Ik was daar drie maanden in de leer bij een sjamaan, om te leren werken met ayahuasca en andere plantmedicijnen – net zoals voorgaande jaren. Ik geloof in de genezende kracht van deze jungle medicijnen. Sterker nog, ik ben zelf een voorbeeld van de heling die mogelijk is. Ik werd al jaren ‘geroepen’ door deze planten om mijn biplolaire stoornis te helen en in contact te komen met een hoger bewustzijn, maar deze plantmedicijnen gingen absoluut niet samen met al mijn farmaceutische medicatie. Ik moest eerst de lange weg afleggen om op eigen kracht (en onder begeleiding) te stoppen met die medicijnen voordat deze planten me nòg verder konden helpen. Iets waar ik met mijn hoeveelheid medicatie meerdere jaren over heb gedaan. En toen het eenmaal zo ver was, oh my…!
Deze plantmedicijnen brachten alles wat er in me leefde rigoureus aan het licht: alles wat ik nog niet onder ogen wilde zien én mijn grootste gaven en liefde. Ze brachten mij als het ware direct in contact met God dan wel het goddelijke deel in mezelf. Én met alles wat daar tussenin stond en opgeruimd moest worden. Ze hielpen me om vanuit een hoger perspectief inzichten te krijgen, waardoor ik in staat was om op een ander niveau beslissingen te nemen en diepgewortelde patronen te doorbreken.
Deze planten hebben mij een nog diepere heling gebracht op àlle niveaus, zowel fysiek, mentaal, emotioneel als spiritueel, doordat ze bepaalde hardnekkige fysieke klachten, de opgehoopte toxines in mijn lichaam, als ook resten van uitgewerkte psychische patronen in mijn systeem drastisch opgeruimd hebben, waardoor er ruimte voor verdere groei en ontwikkeling ontstond.

Het is jammer dat de programmamakers van Rambam slechts de risicopunten aankaartten en vervolgens ook alleen getuigenissen in beeld gebracht hebben van mensen die verklaarden dat het bij hen mis was gegaan. Véél vaker levert het mensen ontzettend veel op! Er klinken gelukkig meer andere geluiden.
In het AD stond laatst een artikel over waarom wetenschappers het niet volledig mee eens zijn met de wat Rambam liet zien en hoe Ayahuasca kan bijdragen aan het verhelpen van stress en depressies (lees het hier).

“Ayahuasca is een natuurlijke en psychoactieve drug die oorspronkelijk uit het Amazonegebied komt en daar tot op heden nog veel gebruikt wordt. Op het moment wordt het ook steeds meer toegepast in Nederland voor reinigingskuren en mentale bevrijding. Dr. Kim van Oorsouw (Maastricht University) vertelt er in haar college meer over.”

In deze lezing van de Universiteit van Nederland legt een onderzoekster van de Universiteit van Maastricht uit wat er gebeurt op verschillende lagen van je hersenen, waarom het voorbereidende dieet zo belangrijk is, waarom het niet samen gaat met bepaalde medicatie en daar dus ook altijd goed naar geinformeerd moet worden, over de icaro’s die live gezongen worden tijdens de ceremonie en dat het belangrijk is zorgvuldig te zijn in waar en bij wie je drinkt, etc. De onderzoekster praat weliswaar in wetenschappelijke Jip en Janneke taal, noemt Ayahuasca nog steeds een ‘drug’ en heeft het over ‘trippen’ (wat het medicijn geen eer aan doet, want juist die vergelijking met drugs brengt zo veel negativiteit – maar ‘t zal een kwestie van taal en woordgebruik zijn en ze relativeert gelukkig zelf ook enigszins). En het is absoluut fijn dat er nu op een positieve manier aandacht en wetenschappelijk onderzoek komt naar de werking van dit potente jungle medicijn (kijk de lezing hier). 

Hoe het ook zij, het betekent dat we heel zorgvuldig en voorzichtig moeten zijn met het gebruik van dit soort helende, entheogene middelen en tegelijkertijd ons recht voor spiritueel ontwaken en vrijheid in onze cultuur moeten hervinden.